उत्तर प्रदेशचे वन आणि पर्यावरण मंत्री अरुण कुमार सक्सेना यांच्या मते, “शेतकऱ्यांच्या सहभागाशिवाय हे शक्य नाही, कारण शेताच्या कड्यांवर लावलेली झाडे यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात.”
कार्बन क्रेडिट म्हणजे काय?
कार्बन क्रेडिट म्हणजे कार्बन डायऑक्साइड आणि इतर हरितगृह वायूंचे उत्सर्जन करण्यासाठी व्यवसायाला मिळालेली परवानगी. एक क्रेडिट कार्बन डाय ऑक्साईडच्या एक टन समान वस्तुमानाचे उत्सर्जन करण्यास परवानगी देते. कार्बन क्रेडिटचा उद्देश कार्बन डाय ऑक्साईड उत्सर्जन कमी करणे हा आहे ज्यामुळे पर्यावरणाला व्यावसायिक क्रियाकलापांमुळे ग्लोबल वॉर्मिंगचा त्रास होतो.
शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळेल
सीडीआरआयचे माजी शास्त्रज्ञ पीके श्रीवास्तव म्हणाले, “किती कार्बन किंवा हरितगृह वायू शोषले जातात ते लागवड केलेल्या प्रजातींच्या पूर्ण वाढ झाल्यावर मोजले जातात.” मसुद्याच्या धोरणानुसार शेतकऱ्यांना रोपे लावण्यासाठी तसेच त्यांची वाढ होईपर्यंत त्यांची देखभाल करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळणार आहे. या झाडांपासून निर्माण होणाऱ्या कार्बन क्रेडिटसाठी त्यांना पैसे देण्याचीही सरकारची योजना आहे.
शेतकऱ्यांना रोपे उपलब्ध करून दिली जातील
सक्सेना म्हणाले, “’कृषी वनीकरण धोरण शेतकऱ्यांना चांगल्या उत्पादनासाठी आणि कमाईसाठी पुरविल्या जाणाऱ्या रोपांची गुणवत्ता सुनिश्चित करेल. हा भाग महत्त्वाचा आहे कारण चांगला नफा मिळाल्याशिवाय कोणताही शेतकरी कृषी वनीकरणात सहकार्य करणार नाही. जेव्हा ते हे करतात तेव्हा त्यांना सर्वोत्तम उत्पादन आणि जास्तीत जास्त नफा मिळण्याची अपेक्षा असते.”
शेतकऱ्यांसाठी अतिरिक्त उत्पन्नाचा स्रोत
हिंदुस्तान टाइम्सच्या अहवालानुसार, मुख्य वनसंरक्षक आणि यूपीचे वन दलाचे प्रमुख एसके शर्मा म्हणाले, “सध्या सहा कार्बन क्रेडिट्सच्या बदल्यात एक डॉलरपर्यंत मिळू शकते. झाडे अशा प्रजातीतील असतील ज्या फक्त वरच्या दिशेने वाढतात आणि त्यांच्या सभोवतालच्या परिसरात पसरत नाहीत. “शेतकरी त्यांच्या शेतात पिकवणाऱ्या पिकांना पुरेसा सूर्यप्रकाश मिळावा यासाठी हे महत्त्वाचे आहे.”